BEVERWIJK - De luchtkwaliteit in de IJmondregio staat onder druk. Gevolg hiervan is dat inwoners bezorgd zijn over hun gezondheid en de leefbaarheid. “Verbeter je de luchtkwaliteit, dan verbeter je de leefomgeving van inwoners én de beleving daarvan. En daarmee bevorder je ook de gezondheid”, zegt wethouder van Velsen Sebastian Dinjens namens de IJmondgemeenten. In januari 2020 ondertekenden de IJmondgemeenten daarom het Schone Lucht Akkoord (SLA). Met het SLA werken gemeenten er naar toe om in 2030 de wereldgezondheidsnormen voor luchtkwaliteit, op het gebied van fijnstof en stikstof, te behalen. De ambitie om deze normen te halen, is IJmondiaal uitgewerkt in het Programma Gezondheid en Luchtkwaliteit.

Het programma bevat maatregelen op het gebied van industrie en bedrijvigheid, mobiliteit en scheepvaart en onze woon- en leefomgeving. De maatregelen zetten vooral in op vermindering van uitstoot van stikstofdioxide en fijnstof en dragen ook bij aan de reductie van CO2 uitstoot in de IJmond. Nu het ontwerpprogramma zes weken ter inzage heeft gelegen en de zienswijzen van inwoners zijn verwerkt, is het programma op dinsdag 26 oktober 2021 ter vaststelling aan de colleges voorgelegd. Het programma wordt nu aangeboden aan de raden van de IJmondgemeenten. Daarna start zo snel mogelijk de uitvoering van de maatregelen.

Bezorgdheid inwoners over gezondheid en leefbaarheid
De luchtkwaliteit in de IJmond staat onder ander onder druk door de zware industrie en het vele gemotoriseerde verkeer, over de weg, het water en door de lucht. Recent gezondheidsonderzoek van het RIVM laat zien dat in de IJmond inwoners vaker met acute gezondheidsklachten en chronische aandoeningen bij de huisarts komen, in vergelijking met andere industriegebieden. Inwoners maken zich steeds meer zorgen over hun gezondheid en de leefbaarheid in de IJmond.

Concrete maatregelen door gemeenten
Naast andere (gezondheids)onderzoeken en programma’s die er lopen, waaronder het programma Tata Steel 2020-2050 dat door de provincie en IJmondgemeenten is opgesteld, gaat dít programma over maatregelen die gemeenten zelf gaan uitvoeren. Dit doen zij samen met inwoners en bedrijven. Zo worden bedrijven gecontroleerd op de uitstoot naar de lucht van zeer zorgwekkende stoffen en hoe ze die kunnen terugdringen. Ook gaan de IJmondgemeenten de 25 grootste bedrijven (naast Tata Steel) meer controleren op hun stookgedrag. De bedrijven ontvangen advies over welke maatregelen zij kunnen nemen om hun energieverbruik te verminderen, zodat hun uitstoot minder wordt. Daarnaast wordt gekeken naar de mogelijkheid om in havens schone(re) brandstoffen te gaan gebruiken en loopt er een verkenning met havenbedrijven over de havengelden, waarbij de vervuiler (meer) betaalt. Verder gaan gemeenten via campagnes inwoners bewuster maken van de invloed op de luchtkwaliteit door het gebruik van houtkachels, openhaard of barbecue. Houtrook is immers een grote veroorzaker van fijnstofuitstoot. En er is het programma IJmond Bereikbaar, dat werknemers stimuleert de fiets- of OV te gebruiken voor hun woon-werkverkeer. Dit programma wordt voortgezet en uitgebreid.

Kwetsbare groepen en hoge blootstelling aan luchtvervuiling
Aanvullend op het programma Gezondheid & Luchtkwaliteit IJmond willen de IJmondgemeenten in aanmerking komen voor de zogenaamde ‘gebiedsgerichte aanpak’ van het Rijk. Het Rijk helpt dan enerzijds mee om te zoeken naar de meest effectieve maatregelen en (aanvullende) initiatieven om luchtvervuiling te verminderen. Daarbij wordt er specifiek gekeken naar groepen die het meest kwetsbaar zijn, waaronder kinderen en ouderen, en mensen die veel blootgesteld worden aan luchtvervuiling. Aan de andere kant is er ook financiële hulp aangevraagd.