1.6 ℃
maar liefst 32% van de jongeren onder de 18 jaar ooit gevapet en heeft 24% recent alcohol gedronken. Naar aanleiding van deze cijfers heeft GGD Kennemerland meer onderzoek gedaan in de regio Kennemerland en gemeente Zandvoort om beter inzicht te krijgen in risicofactoren en risicoprofielen van deze jongeren. Belangrijke risicofactoren zijn: een slechte mentale gezondheid, meer dan vier uur schermtijd per dag, problematisch gebruik van sociale media en het niet kunnen praten met ouders of verzorgers over problemen. Verder spelen in de gemeente Zandvoort onder meer de overvloed aan horecagelegenheden en het gebrek aan recreatieve activiteiten voor jeugdigen een rol in het gebruik van verslavende middelen.
Risicofactoren en -profielen voor gebruik verslavende middelen onder Jongeren
Op basis van de Jeugdmonitor 2023 is onderzocht welke risicofactoren jongeren tussen de 12 en 17 jaar het meest kwetsbaar maken voor het gebruik van alcohol, cannabis, tabak en vapes. Belangrijke risicofactoren zijn onder andere een slechte mentale gezondheid, meer dan vier uur schermtijd per dag, problematisch gebruik van sociale media en het niet kunnen praten met ouders of verzorgers over problemen. De kwetsbaarheid verschilt per geslacht en opleidingstype (VMBO, HAVO, VWO).
Daarnaast is onderzocht hoe deze risicofactoren samenkomen in risicoprofielen. Jongeren met een hoog-risico profiel hebben vaak mentale problemen, worden gepest, maken problematisch gebruik van social media, ontvangen weinig steun van ouders of verzorgers, en identificeren zich niet altijd als jongen of meisje. Kennis van deze risicoprofielen helpt om jongeren met een hoog risico op middelengebruik op tijd te herkennen en interventies toe te passen.
Verdiepende gesprekken in Zandvoort: wat zeggen de jongeren en experts
In Zandvoort is door middel van verdiepende gesprekken extra onderzoek gedaan naar middelengebruik onder jongvolwassenen tussen 16 en 25 jaar. Dit is een preventieaanpak gericht op het creëren van een positieve leefomgeving om middelengebruik onder jongeren te voorkomen.
Net als in het regionale onderzoek in Kennemerland blijkt een slechte mentale gezondheid een grote rol te spelen in het middelengebruik in de gemeente Zandvoort. Jongvolwassenen gaven aan dat zij vaak middelen gebruiken om met stress en negatieve emoties om te gaan. Ook jongvolwassenen die veel tijd op sociale media doorbrengen, gebruiken vaker middelen.
Uit de interviews in Zandvoort kwam tevens naar voren dat middelengebruik vaak al op jonge leeftijd begint en dat ouders hierin een belangrijke rol spelen. Het onderzoek laat zien dat ouders regelmatig middelen gebruiken in het bijzijn van hun minderjarige kinderen, dat ouders middelengebruik toestaan en dit zelfs faciliteren vaak zonder zich bewust te zijn van de risico's. Bovendien zorgt de overvloed aan horecagelegenheden in het dorp ervoor dat jongvolwassenen al vroeg in aanraking komen met middelen.
Verder blijkt dat lokale betrokkenen graag zouden zien dat er meer wordt ingezet op preventie op de middelbare school in Zandvoort, en dat er meer recreatieve activiteiten voor jongvolwassenen in het dorp komen, zodat jongvolwassenen zich minder vaak vervelen. Bovendien vertellen ze dat de samenwerking tussen de verschillende betrokkenen rondom jongeren in Zandvoort nog niet altijd goed werkt, wat een goede aanpak van het gebruik van middelen moeilijker maakt.
Actie nodig
De uitkomsten van deze onderzoeken laten zien dat een integrale aanpak met maatregelen vanaf een jonge leeftijd nodig is. Het is bijvoorbeeld noodzakelijk om gerichte voorlichting te geven aan zowel jongeren als hun ouders om het gebruik van verslavende middelen te verminderen. Door de geïnterviewden zijn aanbevelingen gedaan om meer te investeren in het jongerenwerk in Zandvoort door het organiseren van recreatieve activiteiten voor jongeren en jongvolwassenen. Ook adviseren zij meer samenwerking en informatie-uitwisseling tussen verschillende partners rondom jongeren.
